In onze podcast Innovative Leaders by INFO praten we met Ger Baron over hoe hij samen met zijn team innovatie en technologie inzet om het leven van Amsterdammers makkelijker en leuker te maken. Hij spreekt met ons over actuele vraagstukken zoals drones en digitale mensenrechten, deelvervoer en hoe je zesduizend mensen veilig in een voetbalstadium krijgt in Corona tijd.

Deze podcast is ook beschikbaar op Google Podcast, Spotify en Apple Podcast.

Een overheid van deze tijd

Baron vertelt over zijn belangrijkste doel als CTO: “om te zorgen dat we in alles wat we doen als gemeente (variërend van verkeersmanagement tot gezondheid tot duurzaamheid), we een overheid maken die past bij deze tijd.” Denk hierbij aan het afgaan van papieren formulieren, het voorspellen van drukte, geen wachttijden bij loketten en verbeteringen aanbrengen in de openbare ruimtes. Volgens Baron: “de goede dingen doen op het goede moment op een manier die makkelijk is voor Amsterdammers.”

De grootste gemeente van Nederland wil vooral slimmer en proactiever werken, Amsterdam wil de schoonmakers, de handhavers, en de mensen die assets repareren in kunnen zetten voordat er overlast is, voordat er iets kapot is. Onder meer om die reden is Baron’s functie in het leven geroepen.

Hij legt uit dat de CTO Office drie dingen doet:

1. Oog houden op huidige technologische mogelijkheden en die toepassen op de diensten van de gemeente
2. Proactief de stad inrichten op de impact van technologie op de stad (denk hierbij bijvoorbeeld aan de impact van drones, zonnepanelen, deeltaxi’s, vakantiewoningverhuur en zelfrijdende auto’s)
3. En tot slot, wanneer je proactiever wilt omgaan met veranderingen, dan heb je ook een ander type organisatie nodig. Baron en zijn team maken de organisatie digitaler en meer datagericht.

“De goede dingen doen op het goede moment op een manier die makkelijk is voor Amsterdammers.”

De opgave staat centraal

Amsterdam werkt fundamenteel anders dan andere gemeentes. Die zijn volgens Baron nog te vaak bezig met profilering naar de buitenwereld, of werken vanuit economisch perspectief.

“Dat doen we echt anders. Wij werken samen met alle afdelingen binnen de gemeente, wat zijn hun grote vraagstukken? En hoe kunnen we die oplossen? Normaalgesproken ligt dat bij de discipline, bijvoorbeeld verkeer of gezondheid. Maar bij ons staat de opgave centraal en dan brengen we het team daaromheen samen.”

Zo betrekt de Gemeente Amsterdam bij verkeersvraagstukken bijvoorbeeld ook parkeren, de openbare ruimte, groen, luchtkwaliteit en elektrisch vervoer.

Innovatie bij de overheid versus het bedrijfsleven

We hebben in de podcast Innovative Leaders by INFO veel mensen gesproken, allemaal uit het bedrijfsleven. Wat doet de overheid anders als we het hebben over innovatie?

Baron legt uit dat innovatie zowel voor de overheid als voor het bedrijfsleven begint bij een probleem dat opgelost moet worden. Alleen is het bedrijfsleven gericht op winst om de oplossing te vinden. Bij de gemeente weegt het maatschappelijk publiek belang het zwaarste. “We pivoten niet naar geld of omzet, maar naar hoe we het meest kunnen bijdragen aan de stad. We kijken ook naar de side effects, de collateral damage.” Dat maakt het volgens Baron iets moeilijker en iets complexer om een oplossing te vinden.

“We pivoten niet naar geld of omzet, maar naar hoe we het meest kunnen bijdragen aan de stad”

Veel mensen associëren een gemeente met langzaam en stroperig. Is dat volgens Baron terecht? “Jawel, de associatie is wel terecht. De vraag is of het stroperiger is dan bij de gemiddelde corporate bank of telecombedrijf”. Baron vindt het niet slecht dat er bij de overheid meer mensen, transparantie en de democratie komen kijken bij het maken van een beslissing. “Er zijn relatief weinig mensen die echt een besluit kunnen nemen, en er zijn best veel mensen die het tegen kunnen houden.” Maar, dat beslissingen nemen langer kan duren dan in sommige bedrijven is volgens Baron helemaal niet zo erg.

Risico’s nemen met belastinggeld

Innovatie gaat heel vaak ook om technologie en dat brengt soms risico’s met zich mee, zoals geld uitgeven aan dingen die niet werken. Hoe gaat de gemeente hier mee om, mogen zij wel risico nemen met ons belastinggeld?

“Goede vraag,” lacht Baron, “we nemen een beetje risico.” Baron vertelt dat ze sowieso geen lange R&D trajecten doen en ook niet werken met experimentele technologieën die niet bewezen zijn. Wel kijken ze naar het effect van het toepassen van technologie, zoals bijvoorbeeld met kunstmatige intelligentie, dan onderzoeken ze hoe dat toegepast kan worden op de diensten van de gemeente.

En aangezien ze de grootste gemeente van Nederland zijn, met een omzet van zes miljard en 18 duizend medewerkers, vindt Baron wel dat Amsterdam daar de voortrekker in moet zijn, zij kunnen iets makkelijker investeren dan kleinere gemeentes. Een beetje risico nemen mag dus wel, met als doel om ervan te leren. Baron ziet die experimenten als een “opleiding voor mensen, om te leren wat we moeten kunnen om dit te kunnen.”

De Amsterdammer betrekken

Desgevraagd geeft Baron een voorbeeld van iets experimenteels dat de gemeente onderneemt, het programma Open stad: allerhande tools om Amsterdammers te betrekken bij besluitvormingsprocessen. “We zijn continu nieuwe manieren aan het uitproberen met Amsterdammers, om te leren is dit nu de juiste manier om jou te betrekken? We voegen continu nieuwe blokjes software toe en soms mislukt dat ook, dat is dan niet leuk zo’n traject, maar aan de andere kant leren we het anders nooit.”

Voetballen in Corona tijd

Tijdens corona is het team van Baron druk bezig met het management van mensen in de stad, bijvoorbeeld bij een voetbalwedstrijd: hoe krijg je zesduizend mensen veilig en met anderhalve meter afstand in en uit het stadium? Dat blijft volgens Baron een zaak van continu experimenteren en dat gaat natuurlijk ook weleens mis.

Wij vragen ons af of Gemeente Amsterdam bij zulke vraagstukken voordeel heeft omdat ze al een tijd bezig zijn met innovatie en dingen uitproberen?

Baron: “Ja, dat vind ik een leuke vraag, het antwoord is ja.” Dankzij de twee speerpunten van de afdeling, technologie en data, kunnen ze vrij vlot en goed drukte voorspellen. Ze hebben goede voorspelmodellen voor het managen van de openbare ruimten en kunnen daarop inspelen. Ook heeft het team ondertussen een mindset ontwikkeld van snel kunnen schakelen en een oplossing-gerichte mentaliteit. Als een bestuurder belt, hoor je hier op de afdeling “Ja natuurlijk, dat gaan we regelen!” in plaats van bezwaren maken waarom iets niet kan.

“Ja natuurlijk, dat gaan we regelen!”

Toekomstplannen van de stad

Naast het managen van drukte in de stad, brengt Corona andere vraagstukken met zich mee. Een nieuwe trend waar de gemeente mee bezig is, is online retail en daarmee de explosieve toename van bestelbusjes in de stad. Daar moet de stad anders voor ingericht worden. Baron denkt hierbij aan het reguleren van afgifte punten, het werken met concessies zoals de Franse stad Lyon nu doet, en het consolideren van bezorgingen.

Verder heeft Baron de ambitie om enorme sprongen te maken in Predictive Maintenance. Momenteel “als er iets kapot is, rijden we uit” en Baron wil mensen proactiever in kunnen zetten, voordat er iets kapot is. Ook hoopt hij grote stappen te maken met voorspelmodellen op basis van signalen uit de stad. Baron wil op basis van beelden die binnen komen, afdelingen zoals Handhaving en Reparaties dynamisch in kunnen zetten.

Om zulke ambitieuze doelen te bereiken heb je goede mensen nodig, zijn die makkelijk te vinden? “Ja eigenlijk wel, het valt me mee,” zegt Baron, “gelukkig zijn er best veel mensen betrokken bij de stad en de samenleving en vinden mensen het echt leuk om een impact te maken.”

Wil je weten welke wereldsteden Baron als voorbeeld neemt op het gebied van digitale mensenrechten en energie management? Of ben je nieuwsgierig waarom Amsterdam werd uitgeroepen tot nummer 2 op de Global Cities AI Index? Luister de volledige podcast Innovative Leaders by INFO hier terug.