Op 29 september organiseerde INFO een kleinschalige digitale sessie voor financials om het te hebben over innovatie in een risico-averse omgeving. Lidewij de Ridder (Head of Innovation Expert Center bij ABN AMRO) nam ons mee in DARE, de bewezen innovatiemethode van ABN AMRO. Dankzij de 11 aanwezige innovatie experts van de Volksbank, Rabobank, Moneyou, Centraal Beheer, LYNX, PGGM, DAS, Quion, VIVAT & Euler Hermes ontstond er een waardevol groepsgesprek over valkuilen en succesfactoren voor innovatie binnen de financiële dienstverlening.

DARE: de innovatiemethode van ABN AMRO

Lidewij de Ridder werkt voor Group Innovation binnen ABN AMRO, een team bestaande uit 100 mensen dat zich richt op disruptieve innovatie. Het gaat hier dus niet om het verbeteren van bestaande producten of diensten, maar om het vinden en ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen voor de bank. In disruptieve innovatie zijn het klantprobleem en de oplossing nog niet scherp, is er veel onzekerheid en wordt er gekeken naar nieuwe markten en klantgroepen.

Zoals bijna elke bank of verzekeraar een naam geeft aan hun eigen innovatiemethode, is dat bij ABN AMRO DARE. Een innovatiemethode gebaseerd op Lean Startup, Design Thinking en Agile. De methode wordt ingezet door zowel het Group Innovation team als de business lines die innoveren op hun bestaande diensten. De medewerkers van de bank en de innovatieteams (ook wel ventures genoemd) kunnen alle informatie rondom de innovatiemethode terugvinden in het DARE portaal. Dit is gelijk een belangrijke tip van Lidewij; zorg ervoor dat er een single source of truth is zodat betrokkenen in het innovatieproces precies weten wat er van hen wordt verwacht en aan welke criteria innovaties moeten voldoen. Dankzij DARE ervaren de teams structuur en begeleiding, kunnen zij datagedreven werken en komen innovatie initiatieven sneller tot executie.

De DARE-innovatiemethode bestaat uit 3 fundamenten. Lidewij legt uit waarom deze onderdelen van cruciaal belang zijn om het innovatieproces succesvol te maken:

1. Stage Gates
   Om risico’s te minimaliseren bevat de DARE-methode stage gates. Het innovatieproces bestaat uit vier fases waarbij elke fase eindigt met een stagegate; een assessment om te kijken of het innovatie-initiatief volwassen genoeg is en door mag naar de volgende fase.
2. Datagedrevenheid
   De basis van deze assessments is datagedreven. Door innovaties datagedreven te beoordelen stopt ABN AMRO op tijd wanneer een initiatief niet past bij de strategie van de bank of geen business waarde toevoegt.
3. Failure rate
   Een groot deel van de ideeën valt gaandeweg af. Daarom is het belangrijk om vanaf het begin al aan alle aspecten van het businessmodel te denken. Dan weet je in ieder geval dat de juiste overblijven.

Wie bewaakt de stage gates?

Linda Nieuwenhuizen werkt binnen Centraal Beheer ook met stage gates en vraagt zich af wie de stage gates bij ABN AMRO bewaakt. “Wie beoordeelt welke ventures door de stage gates heen komen?” Lidewij legt uit dat ABN AMRO werkt met twee type assessoren. Het theme board is een board samengesteld uit personen uit de business lines die gespecialiseerd zijn in een bepaald thema. Zij beslissen tot de scale-fase of de innovatie door mag. In de laatste fase (scale) wordt door het investment board, bestaande uit leden van de directie, bepaald of er wel of niet geïnvesteerd gaat worden.

De ventures worden door de boards voornamelijk beoordeeld op basis van data. “Als je innovatie niet meet, weet je ook niet of je innovatie succesvol is”, aldus Lidewij. De beoordelaars hebben voor elke stage gate een set met criteria waarop zij de ventures beoordelen aan de hand van een score. Hierdoor kan het innovatieteam zelf ook al vaak zien aankomen of hun venture door mag naar de volgende fase.

“Als je innovatie niet meet, weet je ook niet of je innovatie succesvol is”

Niet alleen veilige innovaties doorlaten

Bas Barten, Business Consultant bij INFO, vraagt zich af hoe je voorkomt dat je alleen veilige innovaties laat doorgaan. Het stage gate model is immers uit zichzelf risico-avers. Lidewij geeft aan dat ABN AMRO zich hier bewust van is en daarom bezig is met het ontwikkelen van een apart risicoprofiel voor innovatie. Soms komt een idee met wat meer risico in eerste instantie niet door de selectie heen, maar door naar het gehele innovatieportfolio te kijken kan het zijn dat er ruimte is om het idee toch een kans te geven. Bijvoorbeeld door extra tijd te geven om het idee verder te bewijzen.

Welke thema’s spelen bij de financials en hoe pakken ze dit aan?

Na de presentatie van Lidewij de Ridder discussieerde de deelnemers, onder leiding van onze Business Consultant Bas Barten, over veelvoorkomende innovatie-uitdagingen. Aan de hand van actuele stellingen werden verschillende thema’s besproken en ervaringen uitgewisseld.

Samenwerken met partners is cruciaal

Veel corporates werken voor innovatie samen met partners. Meinoud Rost van Tonningen, Lead Innovatie & Business Development bij DAS, merkt op dat Lidewij in haar presentatie geen één keer het woord ‘fintech’ heeft genoemd. Hoe dat komt? Lidewij vertelt dat de samenwerking met partners zoals fintechs essentieel is voor ABN AMRO. De overweging om te kiezen voor buy of build zit daardoor zo in het systeem tijdens elke stage gate, dat Lidewij het niet specifiek heeft benoemd. Waarom zelf een oplossing ontwikkelen als je kunt samenwerken met een partner?

De Volksbank kiest voor een projectmatige manier van samenwerken met partners en zoekt per project de juiste expertise. Afhankelijk van het onderwerp wordt er een mix gemaakt van interne en externe experts zoals startups, vakinhoudelijke experts en designers en ontwikkelaars.

Daan Cuppen, Digital Partnerships Manager bij Euler Hermes, vertelt dat startups graag een samenwerking met hen aangaan omdat het voor hen commercieel interessant is om met een grotere partij samen te werken. Daarnaast bezit Euler Hermes data die de startups kan helpen om nieuwe proposities te ontwikkelen. Voor de kredietverzekeraar is het een mooie aanvulling op de expertise die op dat moment bij hen ontbreekt en een manier om hun diensten anders te distribueren. Hoe ze de juiste partners vinden om mee samen te werken? “Door ons aan te sluiten op netwerkplatformen, maar er zijn ook veel partners die zelf contact opnemen”, aldus Daan.

Intern het concept verkopen

Het intern verkopen van een innovatie-idee is erg belangrijk. Niet alleen voor de volgende investeringsronde, maar ook om medewerkers te enthousiasmeren voor verandering. Marcella Simons, Product Owner DARE, vertelde in onze podcast “Het geheim achter succesvolle innovatie binnen ABN AMRO“, dat ABN AMRO is afgestapt van de pitchpresentatie als middel om een idee te toetsen omdat dan niet per se het beste idee doorgaat naar de volgende ronde, maar het beste verhaal. Lidewij licht toe dat pitchpresentaties wel een waardevol middel zijn om de organisatie te betrekken en resultaten te delen, maar dat besluitvorming hoofdzakelijk datagedreven moet zijn.

Koen Boomsma, Consultant Operational Excellence bij VIVAT, herkent deze datagedrevenheid in het maken van beslissingen. “Eigenlijk check je met een pitch vooral of iemand een goede ondernemer is”. Peter Eikelboom, innovatiemanager bij de Volksbank, ziet de pitch als een goed middel om een innovatie in de organisatie te laten landen, vooral als het idee wat verder afstaat van de bestaande business.

Begin zo vroeg mogelijk met validatie

Alle aanwezigen in de sessie zijn het erover eens dat validatie van een idee belangrijker is dan het idee zelf, maar hoe vroeg begin je met valideren? Floris Ketel, Chapter Lead bij Rabobank, vertelt dat zij het idee voorleggen aan hun gebruikers zodra ze een beeld hebben, zelfs in tekstuele vorm. Dit geeft richting, waarmee ze kunnen bepalen of ze op de juiste weg zitten.

Babiche Tervoort, Head of UX & Marketing bij Moneyou, sluit zich aan bij Floris, zij test graag zo snel mogelijk in de explore fase. Ook vertelt ze dat ze hiervoor werken met een flexibele schil die ze snel in kunnen zetten om hun innovatie te valideren. Zo kan ze binnen 3 dagen haar idee voorleggen aan 16 personen waarvan de helft bestaande klant en de helft potentiële klant is.

Klantvalidatie werd voor de Coronacrisis door veel financials face-to-face georganiseerd in bijvoorbeeld een innovatielab. Die labs staan nu leeg. Inmiddels worden tools als Microsoft Teams, online vragenlijsten en Lookback volop gebruikt. Corona heeft impact gehad op de snelheid van validatie maar “inmiddels is die snelheid weer terug en gebeurt alles via Microsoft Teams” aldus Lidewij.

Innoveren met compliance: Kan-wél-jurist

18 september 2020 stond er een column in de Volkskrant van innovatie-expert Jasper van Kuijk. Hij deed een pleidooi voor de ‘kan-wél-jurist’. Een jurist die verkent welke ruimte wetgeving wél biedt, in plaats van alleen toetsen tegen de wet en ‘kan of mag niet’ zegt. Weten de aanwezigen financieel dienstverleners dit soort juristen te vinden?

Lex Dekkers, Innovatiemanager bij PGGM, zegt wel degelijk ervaring te hebben met dat soort kan-wel-juristen. “Juristen zijn ook mensen die pensioen opbouwen en die zich kunnen inleven waarom een innovatie belangrijk is voor de klant.”

Leer van je fouten!

Hoogleraar innovatie Paul Iske vindt dat we in Nederland vaker moeten stilstaan bij onze leermomenten dan onze successen. Hij heeft hiervoor het Instituut voor Briljante mislukkingen opgericht, waarmee hij organisaties helpt om van fouten te leren. Koen Boomsma (VIVAT) vindt die leermomenten ook belangrijk en vertelt dat hij in het verleden regelmatig onderdeel is geweest van zogenaamde ‘fuckup events’ waarbij mensen trots vertelde over dingen die misgelopen zijn om daar lessen uit te halen. Ook Sam Zwaan, Head of Business Development bij LYNX, erkent dat het belangrijk is van je fouten te leren. Je moet dan ook niet bang zijn om ook keuzes op strategisch niveau om te gooien.

Floris Ketel (Rabobank) geeft als tip om aan het begin van je innovatietraject te bepalen wanneer iets niet is gelukt. “Durf de stekker eruit te trekken als je weet dat iets niet lukt of niet voldoet aan de criteria”.

“We organiseerde een paar keer een fuck-up event, waar mensen trots vertelde over dingen die misgelopen zijn om daar lessen uit te halen”

Innovatie: integreren of niet?

Het schalen en versnellen van innovatie is voor veel van de aanwezigen een uitdaging. Hoe ga je van explore naar exploit en hoe integreer je de innovatie in de business? Moet innovatie nou apart van de business opgezet worden of geïntegreerd worden in de business? Volgens enkele deelnemers hangt dat af van de innovatie en hoe dicht die bij de bestaande proposities staat. Is de kennis aan boord, past het binnen de organisatiestructuur en is er een launching customer, dan wordt de innovatie direct geïntegreerd in de business. Staat de nieuwe propositie los van de bestaande dienstverlening, dan wordt deze buiten de bestaande business verder uitgewerkt.

Tips voor succesvolle innovatie binnen een risico-averse omgeving

Deze digitale Finance bijeenkomst bracht ons tot een kern van 6 tips om financials te helpen op weg naar succesvolle innovatie in een risico-averse omgeving:

1. Valideer je idee zo vroeg mogelijk en gedurende iedere verdere stap in het proces;
2. Ga de samenwerking aan met externe specialisten en startups om de expertise die je zelf niet hebt in huis te halen;
3. Maak datagedreven beslissingen en gebruik een goede pitch-presentatie voor het creëren van draagvlak en het delen van resultaten;
4. Denk in mogelijkheden in plaats van beperkingen. Werk samen met legal door te kijken wat wél kan;
5. Bepaal op basis van heldere randvoorwaarden of een innovatie binnen of buiten de bestaande business geschaald wordt;
6. Leer van je fouten, herken wanneer iets niet is geslaagd en trek op tijd de stekker eruit

Meer weten over onze innovatiemethode? Check dan ons nieuwe handboek “Take control of your digital innovation”