Daarom kwamen we op woensdagochtend 4 september samen met NS, Flitsmeister, BMW Group, felyx, Unu, Birò, Lightyear, Locatienet, Vervoerregio Amsterdam, Gemeente Haarlemmermeer, 2getthere, Advier, Springtime, Thunderminds, Arval, Innovactory en ParkBee om inzichten te delen en connecties te leggen rondom de centrale vraag: ‘Hoe ziet mobiliteit er in de toekomst uit?’.

Nederland: voorloper in mobiliteit?

Nederland is een ontworpen land. Al ruim 100 jaar wordt er gewerkt aan de bereikbaarheid van Nederland. Niet voor niets is de Nederlandse infrastructuur in 2018 door het World Economic Forum (WEF) uitgeroepen tot de beste van Europa. Maar om ons land ook in de toekomst bereikbaar te houden dient die infrastructuur te worden doorontwikkeld. “Om echte verandering in te zetten hebben we elkaar nodig”, aldus Daan Wijnants, Manager of Government Relations and Public Affairs bij felyx. Hij ziet het belang van goede samenwerking tussen mobiliteitsaanbieders en (semi-)overheid dan ook als een van de belangrijkste voorwaarden voor een goede bereikbaarheid in de toekomst.

Het ultieme toekomstscenario

Dat mobiliteit sterk wordt beïnvloed door technologie is niets nieuws. Technisch is er al veel mogelijk, maar de wetgeving blijft op bepaalde vlakken achter. Toch staan er veel proefprojecten op stapel. De snelheid van de ontwikkelingen lijkt een beetje af te vlakken, maar als er een paar dingen bij elkaar komen op het gebied van techniek en regelgeving zal het snel gaan.

Om de aanwezigen te voeden met inspiratie voor de discussie die later op gang komt, deelt Iskander Smit (Innovation Director bij INFO en visiting professor TU Delft) diverse toekomstscenario’s. Een mooi voorbeeld is hoe IKEA met het concept ‘Spaces on Wheels’ laat zien hoe zelfrijdende technologie kan bijdragen aan stedelijke mobiliteit. SPACE10 (het research & design lab van IKEA) bedacht zeven concepten voor zelfrijdende ruimtes, waardoor mensen dagelijkse activiteiten kunnen uitvoeren terwijl ze zich van a naar b verplaatsen. Zo helpt ‘Office on Wheels’ woon-werkverkeer nuttig te besteden, en brengt ‘Healthcare on Wheels’ medische professionals naar mensen toe in plaats van andersom.

Wil je meer weten over mobiliteit? Lees hier het artikel “De 8 trends die de toekomst van mobiliteit volgens beïnvloeden“, terug om meer erover te infomeren.

Geen seamless maar seamful mobility

Als we het over de mobiliteit van de toekomst hebben, praten we vaak over een zo efficiënt mogelijke, frictieloze reis van A naar B. Maar hebben we eigenlijk altijd behoefte aan zo’n seamless ervaring?

RUSH HOUR from Black Sheep Films on Vimeo.

Mobiliteit is meer dan doelgericht van A naar B reizen. Misschien willen we niet altijd zo snel mogelijk op bestemming aankomen, maar hebben we juist behoefte aan een ander soort ervaring waarbij de reis het doel op zich is. Misschien wil je wel geïnspireerd worden door een nieuwe omgeving of ontmoeting of wil je juist een meditatiesessie kunnen doen tijdens je reis. Of plan je het aantal calorieën dat je wil verbranden en de vervoersmiddelen worden erop aangepast. In Japan worden deelauto’s bijvoorbeeld niet alleen gebruikt als vervoermiddel, maar ook als werk of ontmoetingsplek.

Als het aan Iskander Smit ligt hoeft het niet allemaal zo frictieloos. Hij pleit dan ook niet voor seamless, maar juist seamful mobility; sta open voor andere vormen van mobiliteit, gestuurd vanuit de gebruiker.

Gezond businessmodel voor shared mobility

Ongeacht je voorkeur voor een seamless- of seamful ervaring, de verschuiving van bezit naar gebruik binnen mobiliteit is een feit. Bedrijven als Airbnb, Uber en Greenwheels laten al een tijdje zien dat de nadruk juist ligt op (gedeeld) gebruik.

Het gezelschap aan de ontbijttafel is het erover eens dat shared mobility een belangrijke rol speelt in de toekomst van mobiliteit. Winstgevendheid blijkt echter nog een pijnpunt. Veel shared-mobility aanbieders groeien wel, maar maken voorlopig nog geen winst. Zo boekte Uber in het tweede kwartaal van 2019 het grootste verlies ooit: meer dan 5 miljard dollar. Experts verwachten dat het bedrijf niet eerder dan 2024 groene cijfers zal halen. Henk van den Helder, Managing Director bij Hertz, vertelt tijdens de ontbijtsessie dat dit betekent dat zelfs bedrijven die de technologie voor shared mobility al in huis hebben, vaak terughoudend zijn hiermee de markt op te gaan.

Hier kan Greenwheels over meepraten. De deelaanbieder is sinds twee jaar winstgevend in Nederland, pas nadat zij landelijke dekking konden bieden. Dat was in 1995 toen Greenwheels begon, wel anders. Toen bestond “de vloot” nog uit drie tweedehands auto’s en werd het gerund door twee Rotterdamse studenten.

Meer weten over Greenwheels? Lees dan dit artikel of luister de podcast.

Betere mobiliteit begint bij jezelf

Technologie biedt eindeloze mogelijkheden voor nieuwe mobiliteitsdiensten en concepten. Maar is dat de ultieme invulling van de doorontwikkeling van onze infrastructuur? De experts komen tot de conclusie dat het belangrijkste antwoord misschien wel dichterbij is dan we denken: betere mobiliteit begint bij jezelf.

Door onze mobiliteitsvraag te verkleinen kunnen we al een groot verschil maken. Ook Dennis Mica van 2getthere sluit zich aan bij dit standpunt. De discussie gaat volgens hem veel te veel over het aanbieden van zoveel mogelijk mobiliteitsoplossingen. Maar hebben we dit écht nodig? Volgens hem moet het juist ook gaan over het beperken van mobiliteit; slimmer reizen betekent soms ook niet reizen.

We kunnen gemakkelijker ‘overal’ werken, onze laptop is ons kantoor en Skype is onze meeting room. De slimmere workplace is iets waar ook Jasper Steffens van Thunderminds waarde in ziet. Hij pleit ervoor een Smart Workplace Manager aan te stellen, maar erkent dat daar eerst een mindshift voor nodig is vanuit het management. Zij hebben hierin een leidende rol, vindt hij.

De MaaS-pilots: een stap in de juiste richting?

Naast een gedragsverandering ziet de groep ook een belangrijke rol voor de overheid in het doorontwikkelen van mobiliteit. Veel commerciële partijen betwijfelen echter of de zeven Mobility as a Service (MaaS)-pilots die de overheid heeft geïntroduceerd nu wel zo nuttig zijn. Het is duidelijk dat het hier wat wringt tussen het bedrijfsleven en de overheid. Dennis Mica van 2getthere: “Met de MaaS-pilots proberen de zeven regio’s iets wat Google Maps al lang kan.”

Lucien Groenhuijzen (CEO Innovactory) is betrokkenen bij de eerste MaaS-pilot in Utrecht en verdedigt dat de pilots zijn opgezet om gezamenlijk ervaring op te doen met MaaS zodat dit straks landelijk succesvol kan worden uitgerold.

De experts zien echter vooral een faciliterende in plaats van een sturende rol voor de overheid. De overheid zou een duidelijk probleem moeten neerleggen bij de markt, dat zij vervolgens performance-based kunnen oplossen. Zo houdt de overheid zekerheid, maar werken alle betrokken partijen wel samen naar een landelijke oplossing toe. De groep concludeert dat overheid, wetenschap en commercie samen moeten werken om de toekomstige mobiliteit in Nederland te ontwerpen.

Nog lang niet uitgepraat

Als de ontbijtsessie om 11:00 wordt afgesloten door Remmert Stipdonk, zijn we nog lang niet uitgepraat. We zullen daarom in een volgende Mobility ontbijtsessie dieper ingaan op één van de uitdagingen die tijdens deze eerste sessie naar voren is gekomen.

Wil je bij de volgende sessie aanwezig zijn? Mail naar syra@info.nl en laat weten waarom je graag zou willen aanschuiven.